Đây là một trong những giải pháp hiệu quả để hạn chế chuyển bệnh nhân từ các phòng khám ở khu vực nông thôn (cách xa trung tâm) đến các bệnh viện thành phố để được khám chuyên khoa. Telehealth là công cụ giúp cho các thầy thuốc chăm sóc ban đầu kết nối từ xa với các bác sĩ chuyên khoa (theo “Tackling Wasteful Spending on Health” – OECD, 2017).
Công cụ kết nối từ xa giữa thầy thuốc ở các cơ sở chăm sóc ban đầu với bác sĩ chuyên khoa tại Brazil
“Bất cứ khi nào cần kiểm tra mắt, cô thợ may Ana do Nascimento thường thức dậy trước khi mặt trời mọc, đi xe buýt mất 2 giờ để đến trung tâm thành phố Goiânia và dành cả buổi sáng trong một bệnh viện công, ngồi chờ đến lượt để được một bác sĩ chuyên khoa mắt xác định mức độ cận thị của cô. Cô Ana về đến nhà vào buổi chiều, mệt mỏi và không phải lúc nào cũng hài lòng. Nhưng hôm nay đã khác,người dân Haiti chỉ mất không quá 30 phút để được khám. Cô Ana chỉ cần đến trạm y tế của thị trấn Morrinhos, nơi cô đang sinh sống, để được khám mắt. Thay đổi lớn này là do những lợi ích của telehealth, cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe và tham vấn từ xa, thông qua giải pháp CNTT và truyền thông và sự tham gia của các bác sĩ chuyên khoa, bất kể họ ở đâu, trao đổi thông tin liên quan đến bệnh nhân, qua video hoặc trao đổi trên web với các thầy thuốc ở trạm y tế, nhằm phân tích và đưa ra chẩn đoán cuối cùng.” (theo “Telemedicine and telehealth actions change the reality of health in Brazil” – www.rnp.br).
Tình trạng thiếu bác sĩ tại các cơ sở chăm sóc ban đầu ở những vùng xa thành thị không phải là hiện tượng hiếm trên thế giới, không chỉ ở những nước đang phát triển như Brasil, Ấn Độ,… mà ngay cả những nước phát triển như Mỹ, Úc,… Tại những quốc gia này, hệ thống y tế phải sử dụng đến các loại hình nhân viên y tế khác như điều dưỡng, trợ lý bác sĩ để được đào tạo và cho phép khám bệnh tại các cơ sở chăm sóc ban đầu như trạm y tế.
Với giải pháp “telehealth” để kết nối với bác sĩ chuyên khoa cùng với chính sách về hỗn hợp lực lượng y tế tham gia khám, chữa bệnh như trên, mô hình cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khoẻ sáng tạo này đã chứng minh thành công ở Brazil, Ấn Độ và Mexico (theo “Tackling Wasteful Spending on Health” – OECD, 2017):
Tại Brazil, một hệ thống telehealth toàn tiểu bang đã liên kết các bác sĩ chuyên khoa tim mạch và các bác sĩ chuyên gia khác của các bệnh viện hầu như sẵn sàng kết nối và tư vấn với các thầy thuốc thực hành tổng quát tại các cơ sở chăm sóc ban đầu. Có khoảng 33.000 “teleconsultations” và 825.000 điện tâm đồ đã được thực hiện từ tháng 6/2006 đến tháng 10/2011 tại bang Minas Gerais. Kết quả khảo sát cho thấy 81% các trường hợp bệnh nhân sau khi kết nối đã không phải giới thiệu bệnh nhân đến bệnh viện. Chi phí hoạt động telehealth trung bình được ước tính là 6 USD, thấp hơn nhiều so với chi phí trung bình cho mỗi lượt giới thiệu bệnh nhân đi đến bệnh viện để khám chuyên khoa là 64 USD. Ước tính tiết kiệm cho hệ thống chăm sóc sức khỏe cộng đồng là 20 triệu USD trong thời gian 5 năm.
Tại Ấn Độ, Mạng lưới điện thoại Apollo cung cấp tư vấn chuyên môn từ các bác sĩ của các bệnh viện khu vực và bệnh viện đại học cho các khu vực nông thôn thông qua sử dụng CNTT và truyền thông. Từ năm 2000 đến năm 2009, có hơn 57.000 “teleconsultations” đã được cung cấp, với phần lớn các đánh giá ca bệnh.
Tại Mexico, telehealth được sử dụng để tư vấn trực tiếp giữa thầy thuốc và bệnh nhân. Một công ty khởi nghiệp cho phép người dân tham khảo ý kiến bác sĩ theo yêu cầu qua điện thoại với mức phí hàng tháng khá thấp. Tư vấn qua điện thoại có thể sàng lọc bệnh nhân để người gọi có thể được nói chuyện với các bác sĩ chuyên khoa phù hợp. Hệ thống này chiếm ít thời gian của nhân viên y tế hơn so với chăm sóc trực tiếp truyền thống, với hơn 60% các cuộc gọi được tư vấn qua điện thoại mà không cần đến cơ sở y tế.
SỞ Y TẾ TP.HCM - 31/7/2019